ભારતના ગુજરાત રાજ્યના કચ્છ જિલ્લાના રણ વિસ્તારમાં દરરોજ રાતે અજાણી અજવાસ જેવી ચમકતી રોશન લાઇટ જોવા મળે છે, જેને સ્થાનિક લોકો "ચિર બટ્ટી" (Chir Batti) કહીને ઓળખે છે.
આ લાઈટ ક્યારેક ઊંચે-નીચે ઊડે છે, ક્યારેક મથામણ કરે છે અને ક્યારેક જાણે કોઈ પીછો કરી રહ્યું હોય એમ લાગે છે.
અત્યારે પણ અનેક લોકો તેને ભુતિયા ઘટના માને છે, પણ વૈજ્ઞાનિકોએ આનું પણ સચોટ કારણ આપ્યું છે.
ચિર બટ્ટી ક્યારે અને ક્યાં દેખાય છે?
-
સ્થળ: મુખ્યત્વે કચ્છનો રણ, ખાસ કરીને બન્ની ગ્રામ્ય વિસ્તાર
-
સમય: મોટાભાગે રાત્રિના 8 વાગ્યા પછીથી મધરાત સુધી
-
સ્થિતિ: ખુલ્લા મેદાનમાં, જ્યાં ખેતી નહિ હોય અને તળાવ કે ભીંજેલા વિસ્તારો હોય
લોકો શું માને છે?
સ્થાનિક લોકો વર્ષોથી માનતા આવ્યા છે કે:
-
આ ભૂત-પ્રેતની લાઇટ છે
-
કોઈ અજાણી શક્તિ આપણો પીછો કરે છે
-
આ લાઇટ માનવીને રસ્તા ભૂલાવી શકે છે
આ માન્યતાઓ આજે પણ કેટલીક જગ્યાએ જીવીત છે.
વિજ્ઞાન શું કહે છે?
વિજ્ઞાનીઓએ આ પ્રકાશના પાછળનું કારણ સમજાવ્યું છે — અને એ છે:
1. જૈવિક વાયુઓના વિસર્જન (Bioluminescent Gases)
ગલતા છોડ, પશુપક્ષીઓના અવશેષો અને કાદવવાળા વિસ્તારમાંથી મીથેન, ફોસ્ફીન અને કાર્બન ડાય ઑક્સાઇડ જેવા વાયુઓ બહાર પડે છે.
આ વાયુઓ જ્યારે ઓક્સિજન સાથે મેળવે છે, ત્યારે રાસાયણિક ક્રિયા થતી હોય છે અને તેમાં રોશનીનું ઉત્સર્જન થાય છે.
2. ફોસ્ફીન-મિથેન ક્રિયા
ફોસ્ફીન અને મિથેન ગેસ જ્યારે ઓક્સિજન અને ભીની હવા સાથે ક્રિયા કરે છે, ત્યારે એ અચાનક ચમકતા પ્રકાશ તરીકે દેખાય છે.
3. માનસિક ભ્રમ
અંધારું, એકાંત અને અવાજ ન હોવાના કારણે મનુષ્યના મનમાં ભય અને કલ્પનાઓ ઉદભવે છે, જેના કારણે તે આ લાઇટને ભયાનક માને છે.
શું એ ખતરનાક છે?
નહીં.
આ લાઇટ પોતેથી કોઈને નુકસાન કરતી નથી.
પરંતુ જો કોઈ વ્યક્તિ દિશા ગુમાવી દે, તો એ ભટકી શકે છે.
વિજ્ઞાનથી આપણે શું શીખીએ?
આવો એકદમ સરળ સંદેશ છે:
કોઈ પણ ઘટના પ્રથમ રહસ્યમય લાગે — પણ એ પાછળ કોઈક ન કોઈ વૈજ્ઞાનિક કારણ છૂપાયેલું હોય છે.
આવી ઘટનાઓ આપણને કુદરતના રહસ્યો જાણવાની ઊંડી તાકિદ આપે છે.
નિષ્કર્ષ
ચિર બટ્ટી લાઇટ ભલે લોકોને પહેલાં ભયજનક લાગી હોય, પણ એ કુદરતી ગેસો અને પ્રકાશપ્રતિક્રિયાનું પરિણામ છે.
જેમ જાટિંગામાં પંખીઓ પ્રકાશથી ભ્રમિત થાય છે, તેમ અહીં માણસ પ્રકાશથી ભયભ્રમમાં આવી જાય છે.
આપણે આ ઘટનાઓથી ભય નહીં, પણ જિજ્ઞાસા રાખવી જોઈએ.
0 ટિપ્પણીઓ